CORONA UPDATE – Corona-overbruggingsrecht voor zelfstandigen (update september 2020)

Het corona-overbruggingsrecht werd in maart 2020 in het leven geroepen. Ondertussen zijn er al enkele wijzigingen en uitbreidingen gebeurd. Wij zetten graag de huidige situatie op een rij.

Het oorspronkelijke artikel (maart 2020) kan u nog steeds raadplegen via deze link.

Wanneer heb je recht op het corona-overbruggingsrecht?

1. Verplichte gedeeltelijke of volledige sluiting opgelegd door de overheid

Zelfstandigen die hun activiteiten verplicht volledig of gedeeltelijk dienen te onderbreken, komen in aanmerking voor het corona-overbruggingsrecht. 

Sectoren die sinds het begin van de crisis als verplicht gesloten worden beschouwd en dus ook sinds maart recht hebben op het corona-overbruggingsrecht zijn:

• Discotheken en dancings
• Evenementensector in ruime zin (feesten, bedrijfsevenementen, feest- en evenementenzalen, …)
• Cultuursector
• Zelfstandige artiesten actief in de evenementen- en culturele sector
• Jacuzzi’s, stoomcabines en hammams (behalve indien privé gebruik)
• Foorkramers (behalve marktkramers die alle aan hen toegewezen staanplaatsen effectief mogen benutten)
• Nachtwinkels
• Shishabars

Sinds oktober worden heel wat bijkomende sectoren als verplicht gesloten beschouwd. Zij kunnen voor de maanden oktober en november het corona-overbruggingsrecht aanvragen. Het betreft onder andere:

• Horeca
• Pretparken en dierentuinen
• Wellnesscentra voor privaat gebruik
• Indoor cultuur- of vrijetijdsinfrastructuur
• Niet-essentiële winkels
• Niet-medische contactberoepen
• ...

Ook wanneer de lokale of provinciale overheid bijkomende sluitingsverplichtingen oplegt, word de zelfstandige als verplicht gesloten beschouwd.

2. Geen opgelegde sluiting door de overheid, maar afhankelijk van verplicht gesloten sectoren

Deze situatie is mogelijk wanneer iemand afhankelijk is van de activiteit vermeld in het vorige punt. Hierbij komt de zelfstandige meteen in aanmerking voor de toekenning van het overbruggingsrecht. Er is geen minimumduur van de onderbreking, maar er moet wel een bewijs van 60% afhankelijkheid aangetoond worden.

3. Geen opgelegde sluiting door de overheid en NIET afhankelijk van verplicht gesloten sectoren

Voor de maanden juli en augustus 2020 kan de zelfstandige, die zich als gevolg van de coronacrisis genoodzaakt zag zijn activiteit te onderbreken gedurende een periode van minstens 7 opeenvolgende kalenderdagen, nog beroep doen op het corona-overbruggingsrecht.

De zelfstandige moet dan zorgen voor volgende bewijzen:

• Aantonen dat de onderbreking een gevolg is van het coronavirus en de zelfstandige activiteit nog steeds niet opnieuw kan opgestart worden
• Het oorzakelijk verband aantonen met objectieve elementen zoals een inkomstendaling, een daling van de activiteit, onderbroken leveringen, …
• De regels van social distancing zijn NIET voldoende om de beperking aan te tonen. Het oorzakelijk verband van de social distancing en bv. de daling van inkomsten zal worden gecontroleerd voor en na het toekennen van de uitkering.

Zelfstandigen die niet voldoen aan bovenvermelde voorwaarden, kunnen mogelijks aanspraak maken op de relance-uitkering (ter ondersteuning van de heropstart) of het klassieke overbruggingsrecht (voor zelfstandigen in quarantaine of bij sluiting van de school, klas of kinderopvang van hun kind(eren)).
Ook kunnen zij mogelijks genieten van deze maatregelen voor de periode na augustus.
Lees ook: Relance-uitkering voor zelfstandigen
Lees ook: Overbruggingsrecht voor zelfstandigen in quarantaine

Soorten uitkeringen overbruggingsrecht

Volledige uitkering

Zelfstandigen in hoofdberoep en meewerkende echtgenoten (aangesloten in het maxi-statuut) met hun hoofdverblijfplaats in België komen in aanmerking voor de volledige uitkering overbruggingsrecht.
De startdatum van de ondernemer speelt hierbij geen rol en zowel eenmanszaken als bedrijfsleiders komen in aanmerking.

Zelfstandigen in bijberoep kunnen tevens genieten van het volledige overbruggingsrecht mits zij door de hoogte van hun inkomen dezelfde sociale bijdragen moeten betalen als een zelfstandige in hoofdberoep.
Het feit dat zij daarnaast ook een uitkering tijdelijke werkloosheid genieten, belet het recht op overbruggingsrecht niet.

Het corona-overbruggingsrecht kan met een beperkte werknemersactiviteit gecombineerd worden, mits je gemiddeld minder dan halftijds werkt (in een 38-urenweek is dit minder dan 235 uren op kwartaalbasis).

De volledige uitkering overbruggingsrecht wordt als een vervangingsinkomen beschouwd en kan dus niet worden gecombineerd met een andere uitkering.

Een overzicht van wie in aanmerking komt voor de volledige uitkering:

• Zelfstandigen in hoofdberoep
• Primostarters (vóór 1 april 2020)
• Meewerkende echtgenoten in maxi-statuut
• Zelfstandigen in bijberoep die de minimumbijdragen van een zelfstandige in hoofdberoep betalen
• Gepensioneerden met overlevingspensioen (vóór pensioenleeftijd) die sociale bijdragen in hoofdberoep betalen
• Student-zelfstandigen die de minimumbijdragen van een zelfstandige in hoofdberoep betalen
• Zelfstandigen met gelijkstelling bijberoep (artikel 37) die minstens de minimumbijdragen in hoofdberoep betalen

De zelfstandige die verplicht of uit eigen beweging voor minstens 7 opeenvolgende dagen de activiteiten onderbreekt, krijgt een uitkering van 1.291,69 euro of 1.614,10 euro met gezinslast. Om de gezinssituatie te bewijzen volstaat een verklaring op eer van de zelfstandige.
De uitkering van het overbruggingsrecht is niet belastingvrij. Er wordt echter géén bedrijfsvoorheffing ingehouden en het inkomen is niet onderworpen aan sociale bijdragen.

UPDATE! Verdubbeling uitkering voor oktober en november
Zelfstandigen, helpers en meewerkende echtgenoten die hun zelfstandige activiteit opnieuw gedeeltelijk of volledig moeten onderbreken naar aanleiding van de nieuwe coronamaatregelen sinds 19 oktober 2020, hebben voor de maanden oktober en november recht op een dubbele uitkering corona-overbruggingsrecht.
De dubbele uitkering bedraagt 2.583,38 euro (alleenstaande zelfstandige) of 3.228,20 euro (zelfstandige met gezinslast). Ook zelfstandigen die actief zijn in sectoren die afhankelijk zijn van deze die verplicht dienen te sluiten, komen in aanmerking voor het dubbele corona-overbruggingsrecht, mits zij hun zelfstandige activiteit volledig moeten onderbreken.  

• Voor de dubbele uitkering van oktober: stopzetten activiteiten vanaf 19/10 tot en met 31/10
• Voor de dubbele uitkering van november: stopzetten activiteiten vanaf 01/11 tot en met 19/11

 

Halve uitkering

Ook zelfstandigen in bijberoep en actieve gepensioneerde zelfstandigen kunnen genieten van het overbruggingsrecht. Zij kunnen een halve uitkering ontvangen indien ze aan de voorwaarden voldoen.

Aanvankelijk konden zelfstandigen in bijberoep die in 2018 of later gestart zijn of een te laag inkomen hadden in 2017, geen overbruggingsrecht genieten. Deze voorwaarden werden aangepast en nu is het ook mogelijk om van de uitkering te genieten wanneer de zelfstandige in bijberoep kan aantonen dat het definitief beroepsinkomen in 2020 hoger is dan €6.996,89.

Zelfstandigen in bijberoep of actieve gepensioneerde zelfstandigen krijgen een halve financiële uitkering van maximaal 645,85 euro (zonder gezinslast) of 807,05 euro (met gezinslast) per maand.

Opgelet! Dit zijn maximale bedragen waarop de zelfstandige in bijberoep of actieve gepensioneerde zelfstandige aanspraak kan maken. Indien hij/zij ook een vervangingsinkomen heeft, wordt de financiële uitkering mogelijk verminderd. De bruto-uitkering en het overbruggingsrecht mogen samen niet hoger zijn dan 1.614,10 euro per maand. Een cumulatie van de uitkering overbruggingsrecht met een vervangingsinkomen is in dit geval mogelijk.

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen starters en gevestigde zelfstandigen.

Minder dan 3 jaar zelfstandige in bijberoep (starter)

Het sociaal verzekeringsfonds heeft het definitieve inkomen als zelfstandige van het jaar 2020 nodig. Dit cijfer geeft de FOD Financiën pas over 2 jaar door aan het sociaal verzekeringsfonds. Hierdoor zal de starter pas in 2022 de uitkering kunnen ontvangen.

Eens het definitieve inkomen gekend is zijn er drie mogelijke situaties:

1. Het inkomen van 2020 is lager dan €6.996,89 = geen recht op overbruggingsrecht
2. Het inkomen van 2020 ligt tussen €6.996,89 en €13.993,78 = recht op een halve uitkering
3. Het inkomen van 2020 is hoger dan €13.993,78 = recht op een volledige uitkering

Langer dan 3 jaar zelfstandige in bijberoep (gevestigde zelfstandige)

Er wordt eerst en vooral gecontroleerd of de gevestigde zelfstandige nu al recht heeft op een uitkering. Dit is afhankelijk van het inkomen waarop de voorlopige sociale bijdragen werden berekend, m.a.w. het inkomen van 3 jaar terug.

1. Het inkomen van 2017 is lager dan €6.996,89 = momenteel geen recht op overbruggingsrecht
2. Het inkomen van 2017 ligt tussen €6.996,89 en €13.993,78 = recht op een halve uitkering
3. Het inkomen van 2017 is hoger dan €13.993,78 = recht op een volledige uitkering

De halve uitkering overbruggingsrecht kan gecombineerd worden met andere uitkeringen.

Een concreet voorbeeld: de zelfstandige in bijberoep had reeds een tijdelijke werkloosheidsuitkering voor de maanden maart en april 2020. Indien deze zelfstandige voldoet aan de voorwaarden, kan hij ook van de uitkering overbruggingsrecht genieten in maart en april (maximaal een halve uitkering). Ondanks het feit dat hij al van de tijdelijke werkloosheidsuitkering geniet, kan hij dus ook een halve uitkering overbruggingsrecht aanvragen.
Hetzelfde geldt voor een zelfstandige in bijberoep die reeds van een pensioen geniet.

Het overbruggingsrecht (zowel de volledige als de halve uitkering) kan gecombineerd worden met de hinderpremie en met de vrijstelling van sociale bijdragen wegens tijdelijke financiële moeilijkheden.

Hoe moet het overbruggingsrecht worden aangevraagd?

Het overbruggingsrecht moet door de zelfstandige zelf worden aangevraagd bij het sociaal verzekeringsfonds via het vereenvoudigd aanvraagformulier. De meeste verzekeringsfondsen hebben ondertussen een online formulier, dat via hun website kan ingevuld worden.

De aanvraag moet ten laatste ingediend worden vóór het einde van het tweede kwartaal volgend op het kwartaal van de tijdelijke onderbreking door het coronavirus.

Dit zorgt voor volgende deadlines:

• Maanden april t.e.m. juni: ten laatste op 31/12/2020
• Maanden juli t.e.m. september: ten laatste op 31/03/2021
• Maanden oktober t.e.m. december: ten laatste op 30/06/2021

Wens je meer informatie over dit onderwerp? Aarzel dan niet om ons te contacteren! Onze experts staan voor je klaar!

© CERTIFISC – Auteur: Jorn Peyskens