Fiscaal advies: de Vlaamse belastingvermindering voor renovatieleningen

Soms wordt het lenen van geld aan vrienden of familie fiscaal beloond, denk bijvoorbeeld aan de win-winlening, waarbij een belastingplichtige een belastingvermindering krijgt voor een lening aan een bevriend ondernemer. Maar ook in de privésfeer bestaat er zo'n maatregel: u kunt als particulier geld lenen aan een vriend of familielid om een krotwoning te renoveren. Deze lening geeft ook recht op een belastingvermindering. Enig fiscaal advies is hier wel op z'n plaats.

Wat is een renovatielening?

De regeling is ingegeven door de wens van de Vlaamse decreetgever om verkrotting en leegstand tegen te gaan. Een particulier (de kredietgever) die aan vrienden of familie geld leent, dat deze (de kredietnemer) gebruikt om een pand te renoveren, wordt daarvoor fiscaal beloond. De kredietgever heeft immers recht op een belastingvermindering.

De lening wordt ook wel de 'mama en papa'-lening genoemd. Het zijn dan ook vooral ouders die geld lenen aan hun kinderen. Deze naam is evenwel te beperkt omdat de belastingvermindering geldt voor iedere particulier die voor de renovatie van een krotwoning geld leent aan vrienden of familie.

Kredietnemer en kredietgever sluiten onderling een renovatieovereenkomst af, volgens een model dat is vastgelegd door de Vlaamse overheid. Deze overeenkomst sturen ze binnen de 45 dagen aangetekend naar: Wonen Vlaanderen, Koning Albert II-laan 19 bus 40, 1210 Brussel.

Zij controleren of er is voldaan aan alle voorwaarden. Is dat het geval, dan worden de partijen daarvan op de hoogte gebracht. Is Wonen Vlaanderen van mening dat er niet is voldaan aan alle voorwaarden, dan wordt dit uitsluitend gemeld aan de kredietgever. Die kan dan eventueel bezwaar aantekenen tegen deze beslissing. 

Voorwaarden

De voorwaarden kunnen worden opgedeeld in 3 categorieën: voorwaarden die betrekking hebben op het onroerend goed, op de lening zelf en op de betrokken partijen.

Het onroerend goed:

• het onroerend goed waarvoor men gaat lenen, moet (voor de renovatie) ongeschikt, leegstaand, onbewoonbaar of verwaarloosd zijn. Dit betekent dat het pand voor maximaal 4 jaar op rij is opgenomen in de inventaris van leegstaande of verwaarloosde bedrijfsruimten, in het leegstandsregister of in de lijsten van ongeschikte of onbewoonbare woningen en verwaarloosde gebouwen;
• na de renovatie moet het pand gedurende minstens 8 opeenvolgende jaren de hoofdverblijfplaats zijn van minstens één van de kredietnemers.

De lening zelf:

• de looptijd van de renovatieovereenkomst is maximaal 30 jaar;
• spreekt men af dat de kredietnemer interest zal betalen, dan mag de toegepaste rentevoet hoogstens gelijk zijn aan de referentievoet die de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen 6 maanden voor de datum van de overeenkomst hanteerde voor haar bijzondere sociale leningen aan particulieren. De rentevoet is vijfjaarlijks herzienbaar.

De betrokken partijen:

• de kredietgever mag in de 5 jaar voor het afsluiten van de lening en tijdens de looptijd van de renovatieovereenkomst geen zakelijke rechten hebben op het pand, bijvoorbeeld geen gedeeltelijke eigendom, vruchtgebruik of blote eigendom;
• zowel kredietnemer als -gever moeten natuurlijke personen zijn;
• zolang de overeenkomst loopt, mogen kredietgever en -nemer geen kredietnemer zijn bij een andere renovatieovereenkomst.

Fiscaal advies: de belastingvermindering

De belastingvermindering bedraagt 2,5 % van het uitgeleende bedrag. Dit bedrag wordt echter berekend op een bijzondere manier: het is namelijk gelijk aan het gemiddelde van alle bedragen die de kredietgever op 1 januari en 31 december van het inkomstenjaar ter beschikking heeft gesteld aan de kredietnemer. Het maximumvoordeel bedraagt 625 euro per jaar. Dit is 2,5 % op een uitgeleend bedrag van 25.000 euro.

Men staat de belastingvermindering jaarlijks toe zolang de renovatieovereenkomst loopt en de woning wordt gebruikt als hoofdverblijfplaats door ten minste één van de kredietnemers. Als men de woning niet meer gebruikt als hoofdverblijfplaats, vervalt de belastingvermindering.

Voorbeeld

Arthur en Chantal lenen op 15 mei 2016 42.000 euro aan hun dochter Camille voor het renoveren van haar woning. De lening loopt 10 jaar. De lening wordt op het einde van die 10 jaar in één keer afbetaald op 15 mei 2026.

De belastingvermindering wordt voor inkomstenjaar 2016 (jaar sluiten overeenkomst) berekend op het gemiddelde van 0 euro (uitgeleend bedrag op 1 januari 2016) en 42.000 euro (uitgeleend bedrag op 31 december 2016) = 21.000 euro. De belastingvermindering bedraagt 2,5 % van 21.000 euro = 525 euro.

Voor de volgende jaren van de overeenkomst (2017 tot 2025) berekent men de belastingvermindering op het gemiddelde van 42.000 euro (uitgeleend bedrag op 1 januari van het jaar) en 42.000 euro (uitgeleend bedrag op 31 december van het jaar) = 42.000 euro. Hier moet het bedrag evenwel beperkt worden tot 25.000 euro (wettelijk maximum uitgeleend bedrag). De belastingvermindering bedraagt 2,5 % van 25.000 euro = 625 euro = maximaal fiscaal voordeel.

Voor inkomstenjaar 2026 (jaar eindigen overeenkomst) berekent men de belastingvermindering wordt voor inkomstenjaar 2026 op het gemiddelde van 42.000 euro (uitgeleend bedrag op 1 januari 2026) en 0 euro (uitgeleend bedrag op 31 december 2026, bedrag is terugbetaald in april 2026) = 21.000 euro. De belastingvermindering bedraagt 2,5 % van 21.000 euro = 525 euro. 

Wenst u meer informatie over dit onderwerp of ander fiscaal advies, dan kunt u ons altijd vrijblijvend contacteren.

© CERTIFISC – Auteur: Jorn Peyskens