Boekhouding: gespreide taxatie van meerwaarden

Realiseert een vennootschap een meerwaarde bij het vervreemden van een bedrijfsgoed, dan is deze meerwaarde belastbaar. De vennootschap kan echter kiezen voor de gespreide taxatie van de meerwaarde. Ze moet daarvoor de ontvangen verkoopprijs herbeleggen in een nieuw actief dat bedrijfsmatig wordt gebruikt. Dan belast men de meerwaarde naarmate dat actief wordt afgeschreven.

Gedwongen en vrijwillige meerwaarde

Een meerwaarde kan zowel vrijwillig als gedwongen worden verwezenlijkt. Een vrijwillige meerwaarde wordt gerealiseerd als de vennootschap zelf de beslissing neemt om een bepaald materieel of immaterieel te verkopen. Bij een gedwongen meerwaarde neemt de onderneming zelf niet de beslissing: die ontstaat door een schadegeval (waarbij de vennootschap een schadevergoeding krijgt), een onteigening of een opeising in eigendom door een overheid.

Gespreide taxatie

Gespreide taxatie betekent dat men de ontvangen meerwaarde niet onmiddellijk belast, maar slechts geleidelijk aan naarmate het goed waarin werd geherinvesteerd, wordt afgeschreven.

Welke activa komen in aanmerking?

De activa moeten ten minste 5 jaar de aard van vaste activa hebben. Dit betekent dat het actief moet worden gebruikt voor de beroepswerkzaamheid. Die termijn van 5 jaar wordt berekend vanaf de dag dat men het goed voor het eerst gebruikt voor de beroepswerkzaamheid (normaliter is dat de dag waarop het goed in het bezit is gekomen van de onderneming) tot op de dag van de vervreemding.

De gespreide taxatie geldt bovendien enkel voor activa waarop afschrijvingen zijn gebeurd. Activa waarop geen afschrijvingen gebeurden, bijvoorbeeld het cliënteel dat door de vennootschap zelf werd opgebouwd, komen niet in aanmerking voor het stelsel van de gespreide taxatie.

Herbeleggen

De vennootschap wordt slechts belast op de meerwaarde naarmate het nieuw aangekochte goed wordt afgeschreven (= gespreid in de tijd). Dit betekent dan ook dat er moet worden geïnvesteerd in een nieuw goed die men kan afschrijven. Met andere woorden: de vennootschap moet herbeleggen in een ander actief dat voor de beroepswerkzaamheid zal worden gebruikt.

De vennootschap moet het volledige bedrag van de ontvangen verkoopprijs of schadevergoeding herbeleggen. Het is dus onvoldoende dat enkel de meerwaarde wordt herbelegd.

Voorbeeld

Bvba Vermeulen heeft een oude machine met een restwaarde van 50.000 euro. Men verkoopt de machine voor 150.000 euro. De bvba verwezenlijkt dus een meerwaarde van 100.000 euro. Om in aanmerking te komen voor het stelsel van de gespreide taxatie is bvba Vermeulen echter verplicht om de volledige verkoopprijs van 150.000 euro te herbeleggen.

Bij een gedwongen meerwaarde heeft de vennootschap een termijn van 3 jaar om te herbeleggen, en dit vanaf het einde van het belastbaar tijdperk waarin de schadevergoeding werd ontvangen. Bij een vrijwillige meerwaarde heeft de vennootschap 3 jaar vanaf de eerste dag van het belastbaar tijdperk waarin de meerwaarde werd gerealiseerd.

Voorbeeld

Een vennootschap heeft een bedrijfsgebouw. Het gebouw brandt af in september 2015. De vennootschap ontvangt in mei 2016 een schadevergoeding. De vennootschap heeft tijd tot 31 december 2019 om de ontvangen schadevergoeding te herbeleggen.

Een vennootschap heeft een bedrijfsgebouw en verkoopt het in oktober 2015. De vennootschap heeft tot 31 december 2017 om de ontvangen verkoopprijs te herbeleggen.

Wil de vennootschap bij een vrijwillige meerwaarde herbeleggen in een gebouwd onroerend goed, een vaartuig of een vliegtuig, dan wordt de termijn om te herbeleggen verlengd tot 5 jaar. De onderneming kan bovendien herbeleggen in een goed dat al eerder werd aangekocht. De herbeleggingstermijn kan ook (naar keuze van de belastingplichtige) al aanvangen op de eerste dag van het voorlaatste belastbaar tijdperk dat de realisatie van de meerwaarde voorafgaat.

Voorbeeld

De nv Build realiseerde op 8 februari 2016 een meerwaarde die ze wil herbeleggen in een nieuw gebouw. De nv kan kiezen of de herbeleggingstermijn loopt:

• van 1 januari 2016 tot 31 december 2020;
• van 1 januari 2014 tot 31 december 2018.

Wat als er niet op tijd wordt herbelegd?

Herbelegt de vennootschap niet op tijd, dan beschouwt men de meerwaarde als winst van het belastbaar tijdperk waarin de herbeleggingstermijn is verstreken, en wordt als dusdanig belast.

Het stelsel is optioneel

Het stelsel van de gespreide taxatie is een keuzestelsel. De belastingplichtige heeft dus wel de keuze om onmiddellijk volledig te worden belast op de meerwaarde.

Boekhoudkantoor Certifisc adviseert starters, ondernemers en zelfstandigen. Neem vrijblijvend contact op.